فرش دستباف ملاير
فرش دستباف ملایر از با قدمت ترین مراکز قالیبافی ایران است. در حدود نیم قرن پیش چند کمپانی بین المللی برای مدیریت سفارش های تولیدی خود در شهر ملایر (که به نام دولت آباد شهرت داشت) پایگاه تولیدی داشتند و شهرستان ملایر و بخش ها و روستاهای تابعه آن یکی از مراکز پر اهمیت تولید فرش در این استان بوده و هست. مورخان در مورد وجه تسمیه ملایر گفته اند که در زمان مادها در این منطقه با روشن کردن آتش برروی تپه ها اخبار را به سایر نقاط می رسانده اند و از این رو منطقه به مل + آگر یا تپه آتش موسوم گشته است.
در مناطق شمالی و شرقی ملایر مانند حسین آباد و جوکار اکثراً فرش های یک پوده و با گره ترکی و در طرح شکسته با طرح های ماهی هراتی و برخی طرح های ایلیاتی که از نقش های کردی و قفقاز نشأت می گیرند، بافته می شوند. در حالیکه بافندگان مناطق جنوبی ملایر سنت های بافندگی مناطق فارس زبان از جمله استفاده از گره نامتقارن (گره فارسی) و کاربرد دو نخ پود و نقشه های متداول در فراهان و ساروق را پیروی می کنند. قرمز و آبی تیره و زرد کمرنگ به صورت رنگهای غالب در فرش های این ناحیه دیده می شوند. در میان مراکز بافندگی جنوب ملایر روستاهای جوزان – علمدار – میشن – مانیزان شهرت بیشتری دارند. دهات گرجایی، بیغش و حمزه لو از جمله دهات معروف بعدی هستند که به داشتن طرحهای گل رزی وگردان و انگوری بزرگ مشهورند.
در برخی قالی های ملایر که سه ترنج مرکزی دارند، بی شباهت به سبک قفقازی نیستند و در منطقه به آنها ارمنی باف نیز گفته می شود و این بخاطر اعزام اجباری ارمنیان ایروان در قرن هفدهم به منطقه و اسکان آنان در این ناحیه است.
